Georges & Rita: terugblik op een bewogen leven
“Als liefde zoveel jaar kan duren, dat moet het echt wel liefde zijn”. Dit vers uit een lied van Herman van Veen bleef door mijn hoofd zinderen bij het lezen van Georges & Rita. “ondanks de vele kille uren… de domme fouten en de pijn…”. In het boek van Leen Dendievel kijken Georges & Rita met de dood voor ogen, terug op een lang leven samen. Een leven met geheimen, moeilijke relaties en de keuze voor een gezamenlijke dood.
Leen Dendievel kan er wat van
Ik zal eerlijk zijn, ik ben het boek met de nodige scepsis begonnen. Bekende Vlaming en een gevoelig thema als euthanasie, was dit geen manier om snel te scoren? Nee dus, want Dendievel heeft schrijversbloed, zoveel is zeker. Ze brengt haar personages met zoveel respect tot leven dat haar boek een ode aan de mens zelf is.
Georges & Rita
Georges en Rita zijn een ouder koppel dat na eerste tekenen van dementie bij Rita, beslissen dat ze samen willen sterven. Hun redenen zijn uiteenlopend. Rita omdat ze niet wil verder leven in een wereld waarin ze verloren is omwille van haar dementie. Georges omdat de idee te moeten leven zonder Rita ondraaglijk is.
De kinderen worden uitgenodigd, het afscheid wordt voorbereid.
Gebroken, weer opstaan, nooit meer hetzelfde
Via gesprekken met de kinderen, brieven, herinneringen maakt de lezer kennis met Georges & Rita. Georges lijkt hopeloos verloren zonder ‘zijn’ Rita. Hun gezamenlijke herinneringen gaan ver terug. Tot voor het huwelijk, toen ze in een soort driemanschapsvrienschap , Marcel, Georges & Rita vrolijk door het leven stapten. Van die lichtheid lijkt bij Rita veel verloren te zijn. Er is iets kapot gegaan, iets in het verleden. Maar wat? Toch trekken zowel Georges als Rita moedig door het leven, samen met hun 3 kinderen, maar de gebrokenheid blijft. Is het een geheim? Een groot verdriet? Is Rita wel ooit gelukkig geweest?
Voor elk kind maar één moeder, één vader
Georges & Rita hebben volwassenen kinderen. Lidy, de oudste dochter en 2 zonen, Walter en Kurt. Ze gaan elk op hun manier om met het naderend afscheid van hun vader en moeder. Drie kinderen, maar drie keer verschillend. Lidy blijft wanhopig op zoek naar de warmte van haar moeder die ze als kind gemist lijkt te hebben. Was ze een ongewenst kind? Altijd opnieuw had ze de indruk dat ze als kind niet de plaats kreeg bij haar moeder zoals haar broers.
Lijk ik teveel op va? Heb ik te veel karaktertrekken van hem waar je niet van houdt? Of is het iets anders?
Ik moet toch veel misdaan hebben, waardoor je me niet ziet? Waardoor ik al jouw leed op mijn schouders moest dragen.
Citaat uit Leen Dendievel, Georges & Rita, uitgeverij Horizon 2020
Een boek over euthanasie?
Ik heb het woord euthanasie uitdrukkelijk niet gebruikt in de intro van mijn artikel omdat ik meen dat dit niet het hoofdthema van het boek is. In Georges & Rita kijken twee mensen terug naar hun leven en hoe dat leven hen gemaakt heeft tot wie ze uiteindelijk geworden zijn. Door die aangekondigde dood kijkt ook ieder kind bewust terug. Wie was mijn vader, mijn moeder? Wie ben ik geworden door hen?
Wie in dit boek argumenten pro en contra euthanasie verwacht komt van een kale reis terug. Dendievel is zuinig met haar argumenten. Het gaat bovenal over Georges & Rita, over hoe de dood dingen in perspectief zet: relaties, geloof, levenskeuzes.
Een boek dat in je koude kleren gaat zitten
Ik deed voor mijn doen lang over het lezen van het boek. Je zou het paginagewijs op een paar avonden uit kunnen lezen, maar dan gaat er veel verloren. Het boek confronteert de lezer immers met zichzelf: de eigen vader en moeder, de invloed van het verleden op wie men wordt, de keuzes die het leven bepalen, verdriet dat nooit helemaal over gaat.
Georges & Rita heeft zelfs een vleugje spanning
Georges & Rita kunnen zo je dat ouder koppel zijn dat aan de overkant van de straat woont. Een onopvallend leven, een portie ongeluk, vallen en opstaan. Kan zo’n verhaal dan ook nog spannend zijn? Ongelooflijk, maar ja, het is Dendievel gelukt om er een element van spanning in te voegen dat bovendien compleet logisch is. De lezer krijgt via verschillende puzzelstukken het leven van Georges & Rita te zien, maar altijd lijkt het totale plaatje te onbreken, is er een missing link. Tot tenslotte, om in de beeldspraak te blijven, alle puzzelstukjes in elkaar vallen. Best heftig, dat einde. Maar ook niet onverwacht of gefabriceerd. Het leven in zijn onvoorspelbaarheid en soms ook barbaarsheid.
Blijf maar schrijven Leen!
Georges & Rita is de eerste roman van Leen Dendievel en smaakt naar meer. Hoe graag ik ook haar vorige boeken las, dit is toch echt wel van een ander kaliber. Het moge duidelijk zijn dat ze er een fan bij heeft.
Praktisch
Leen Dendievel, Georges & Rita, roman. Uitgegeven door Horizon (2020) telt 224 blz. en te koop bij o.a. Bol.com voor € 22,99.
Voor je koopt bij bovenstaande gigant, denk je ook even aan je lokale boekhandelaar? Hij deelt zijn liefde voor boeken graag met jou.
