Dat de zee zoveel meer is dan een partij zand en water met prachtige horizon. Het krioelt er van het leven, groot en klein, een wereld op zich. Na het lezen van het Zeeboek van Sarah Devos, is een bezoek aan de kust nooit meer hetzelfde.

De zee blijft verrassen

Winter of zomer, de zee blijft aantrekkelijk. Als een plaatje, ingelijst door vele kunstenaars en toch vol leven. Kinderen verzamelen er schelpjes, verkopen kleurige papieren bloemen. Voor schattenjagers is het strand een paradijs. Alleen: wat is het allemaal? Een mossel? Welke schelp? Zijn wieren planten? Die kleine beestjes, zijn dat garnalen in de maak of kleine visjes? In het Zeeboek vind je antwoorden.

Belgische kust, Zeeland of Nederland?

Elke kust heeft zo zijn charme en dat komt meestal door de mensen die er wonen. Gelukkig kent de natuur geen staatskundige grenzen en kan je met het Zeeboek in de hand op verkenning aan onze Noordzee.

De beschreven strandvondsten liggen voor het rapen in het Nederlandstalige gedeelte van onze Noordzeekust, van De Panne tot de Wadden. Sommige schatten vind je eerder in het westen, andere alleen in het noorden, maar allemaal zijn ze vrij vlot te jutten.

Sarah Devos, Het Zeeboek

De Belgische kust versus Zeeland

Ik nam de proef of de som en boekte een weekendje Zeeland. Als een onderzoeker speurde ik het strand af en had er waarlijk plezier in. Ik nam foto’s met de gedachte dat straks – eenmaal terug in mijn strandhuisje – ik niveau 1 van strandkenner zou worden.

Zo’n duin komt er natuurlijk niet van de ene dag op de andere. Het begint met een piepklein duintje ofwel een ’embryonaal duin’. Daartegen hoopt zich steeds meer zand op en zo krijgen ook andere planten ‘voet aan wal’. Steeds meer planten vinden en dieren vinden hun weg naar het jonge duintje en het duin wordt jaar na jaar groter.

Sarah Devos, Het Zeeboek

Het eerste wat opvalt in Zeeland is dat de kust er veel grilliger is dan in de Belgische Kust. Aan de Belgische kust kan je bijna in 1 rechte lijn de hele kustlijn afgaan. In Nederland is dat amper het geval. Het levert onze typische zeedijk op waar we lekker kunnen op flaneren en waar menig volwassen zalige kinderherinneringen aan heeft van go-carts en spelen op de dijk.

Neem nu de Belgische kustlijn: dat is een strakke, rechte lijn van 67 km. Gek toch? Als je er over nadenkt, weet je dat zo’n rechte, onveranderlijke lijn allesbehalve natuurlijk is. Een paar honderd jaar geleden zag onze kustlijn er niet kaarsrecht uit. Dat is nog maar zo sinds het massatoerisme en de invoering van de congé payé, ofwel de betaalde vakantiedagen waardoor plots iedereen vakantie kon vieren. In de vorige eeuw werden om die reden heel wat gigantische appartementsblokken neergepoot op onze geroemde zeedijk.

Sarah Devos, Het Zeeboek

De ene ontdekking na de andere

Zou het Zeeboek mij inderdaad een kenner maken? Ik had me al wat ingelezen en moest onmiddellijk besluiten dat ik de zee (en niet Sarah Devos) behoorlijk onderschat had. Er was zoveel te zien! Ik had dan wel een notie van zeewier, maar zag plots dat het ene het andere niet was. En dat opbollend schuim, wat was dat?

Het bovenstaande zie je dikwijls hangen aan steigers. Ik heb mij vaak afgevraagd wat het was. Het hecht zich als een mossel, maar dat is het overduidelijk niet. Het zijn zeepokken en die zijn familie van de kreeften (!). Oké, en nu komt het hele verhaal van dit eigenaardige wezentje :

Iedereen heeft er al een gezien maar ik vond het verbazingwekkend om te ontdekken wat er in dat minivulkaantje met zes kalkplaatjes leeft. In elke harde, witte pok woont één diertje. Bij eb schuift dat dier een plaatje boven zijn kop om zichzelf te beschermen. Tegen etenstijd schuift hij het luikje weer open en steekt hij zijn pootjes naar boven om voorbijdrijvend eten vast te grijpen – net zo’n grijparm uit een lunapark. O ja, enne… een zeepok heeft in verhouding een gigantische penis. Daarmee bevrucht hij zijn buren, want zelf even binnenwippen zit er voor deze stevig vastgeplakte zeepok natuurlijk niet in.

Sarah Devos, Het Zeeboek

Dat is dan weer het geweldige aan Sarah Devos, ze vertelt het op zo’n manier dat je het nooit meer vergeet. Ze schrijft zo beeldrijk dat je helemaal mee bent, al laat ik de zeepokken na het lezen van dit stukje toch een beetje links liggen :-).

Nu zeg ik niet meer ‘kwal’, maar ‘oorkwal’ en nee, dat ga ik niet zomaar vergeten, weerom, dankzij Sarah Devos!

Een oorkwal is supersimpel te herkennen: bovenop zie je vier ‘oortjes’. Dat zijn de geslachtsorganen van de kwal. Een oorkwal netelt, maar dat voelen mensen doorgaans niet. Aangespoelde exemplaren kunnen al helemaal geen kwaad meer: je ziet ze de hele zomer.

Sarah Devos, Het Zeeboek

Het Zeeboek is een blijvertje

Dat Zeeboek, dat blijft hier altijd in handbereik liggen. Er is zoveel te ontdekken langs de kust dat het onmogelijk is om het in één keer in je op te nemen. Maar bovenal: met het Zeeboek brengt Sarah Devos de zee altijd wat dichterbij, zoals in de tijden dat ik de zee mis. Ik ben immers veel minder aan zee dan ik zelf wel zou willen.

Sarah Devos is een verhalenvertelster

De kracht van het Zeeboek zit in de schrijfstijl van Sarah Devos. Ze schrijft met kennis en kunde, maar wel op zo’n manier dat het vlot leesbaar is. Het zijn als kleine verhaaltjes, als een gids die je eender wat kan vragen.

Als ik één vrees heb, dan is het dat dit boek zal worden onderschat. Er staat echt héél veel in en het boek is allesbehalve oppervlakkig. Het moet een huzarenwerk geweest zijn om dit boek te schrijven. Hoe schrijf je een boek over zo’n eindeloze wereld zonder encyclopedisch te worden? Zonder te vervallen in lijstjes en feitjes? Hoe blijf je het aantrekkelijk houden? Hoe dan ook, Sarah Devos is er meer dan in geslaagd.

Ik ben al benieuwd naar haar volgende boek!
Sarah Devos schreef ook (mee aan) o.a. Het Bosboek en Zakboek voor het bosbaden.

Praktisch

Sarah Devos, Het Zeeboek is een uitgave van Manteau (2019) en telt 192 blz. Achteraan zit een schitterende poster met de allerlei kustschatten. Het boek is o.a. bij Bol.com te koop voor € 24,99.

Maar voor je doorklikt, denk dan even aan je lokale boekhandelaar die vol liefde boeken inkoopt, je als klant van een extra babbeltje voorziet en je misschien ook andere schatten leert kennen. Daar kan geen onlineverkoper tegenop !