Nooit gedacht dat ik iets van Pretty Little Liars zou lezen, Young Adult en hoeveel diepgang heeft het? Maar o ik heb stiekem zo genoten! In drie dagen had ik het boek uit en wil nu al een volgend lezen. Sharah Shepard houdt het boeiend en met opnieuw de meiden van Pretty Little Liars verveel je je geen moment. The Perfectionists is een spin-of van Pretty Little Liars – dus wie dacht de verhalen al op Netflix te hebben gezien: nee hoor ! Helemaal nieuw is dit!
Stiekem blij mee
Dit boek werd mij toevallig in de schoot geworpen en omdat ik de hele zomerperiode open staan voor allerlei literatuur en het niet altijd zwaar en gewichtig hoeft te zijn, dacht ik: ik geef het een kans.Haha, daar zat ik dan, avond na avond, totaal geen interesse meer voor zelfs Britse en Scandinavische detectives, maar wel met dit boek in de hand. De titel doet vermoeden dat het in het Engels is, maar dat is niet zo, ik las netjes de Nederlandse vertaling. Mijn (vermeende?) literaire ziel zal het misschien geen hoogstaande literatuur vinden, ik heb er wel van genoten en hou er een geweldig goodfeel aan over.
The Perfectionists: band met Pretty Little Liars
Ik kende Pretty Little Liars. De dochter had hier ooit afleverlingen gezien en ooit vond ik het een welkome serie om bij te fitnessen. Vijf meiden op een Amerikaanse highschool, immens ambiteus en continu in gevecht om hun populariteit te behouden. Dat er hier en daar ook eens een dode valt, dat lijkt de meest normale zaak te zijn.
The Perfectionists is een spin-off van Pretty Little Liars, maar de band is duidelijk. De vijf dames behouden de hoofdrol en alles blijft draaien rond het zich standhouden in een rijk milieu waar weinig is zoals het lijkt te zijn.
De druk om erbij te horen is immens.
Perfectie gaat nu eenmaal gepaard met druk. De scholieren hier behoren tot de beste van het land, dus moeten ze af en toe een beetje stoom afblazen. Wat vijf meiden echter niet weten is dat stoom dezelfde brandwonden kan veroorzakelijk als open vuur. En iemand staat op het punt in vlammen op te gaan.
Uit de proloog
Verdacht van moord
Tijdens een les filmgeschiedenis fantaseren een aantal leerlingen hoe ze de pestkop van de klas om het leven zouden brengen. Het is pure fantasie, maar het zou best wel het verdiende loon zijn van Nolan Hotchkiss die er een sport van maakt om studenten te misleiden en vervolgens af te persen. Hij is rijk, haalt hoge scores, dus wie kan hem wat maken ?
Op een feest van Nolan besluiten de vriendinnen wraak te nemen op Nolan. Niet met een moord, maar met een prank: ze verdoven hem en schrijven woorden als bedrieger etc. op zijn voorhoofd. De sociale media doet de rest.
Tot ze de volgende dag horen dat Nolan vermoord is. En wel precies op de manier waarop ze het in de klas gefantaseerd hadden…
Hoe moet het verder ?
Het lijkt een immens karwei, hoe moeten ze in godsnaam bewijzen dat ze er niets mee te maken hadden? Waren ze immers niet op het feest? Staan hun vingerafdrukken niet overal ? Heeft iemand in de klas hun fantasieën over de moord gehoord en vervolgens gruwelijk misbruikt? Wie dan? En hoe ?
De druk om erbij te horen
Toch is The Perfectionists geen klassieke whodunit, het thema van jong zijn op een middelbare school en de strijd om erbij te horen loeit hard. Julie mag dan wel het populairste meisje van de klas zijn, ze draagt een pijnlijk geheim dat ze angstvallig verbergt. Parker, ooit één van de mooiste leerlingen op school, is aangevallen door haar vader en draagt daar letterlijk de littekens van in haar gezicht. Soms blijken vrienden helemaal geen vrienden maar doen ze maar alsof om later het vertrouwen compleet te schenden en hogerop een andere ‘sociale’ ladder te komen.
Dat ik blij ben dat ik geen scholier meer ben, al is het in dit boek behoorlijk over the top, maar dat mag ook. Het is geen realisme, dit boek.
Anderzijds is dit een prima boek om mét je dochter te lezen, kan je meteen samen op zoek naar het plot én je hebt bakken gespreksstof. (Zoals: hoeveel hiervan is mogelijk?)
Netflix ?
Toch liever gewoon via Netflix kijken? Ik geef toe dat ik even gepiept heb. Ik wou zien wat er ze ervan gemaakt hebben, maar de serie moet nog uitkomen. Geduld, geduld, of liever: lees het boek!
Praktisch
Sara Shepard, The Perfectionists (reeks Pretty Little Liars), uitgegeven door Moon, 256 bladzijden, juni 2019. Te koop bij o.a. Bol.com voor € 16,99. (Paperback) De titel mag dan wel in het Engels zijn, het boek is in het Nederlands (vertaald).
“All our life, so far as it has definite form, is but a mass of habits”
William James, 1892
We zijn gewoontedieren
Wanneer je een doordeweekse dag overloopt, dan merk je dat de uitspraak van William James ook voor jou geldt. Wellicht heb je een bepaalde routine bij het opstaan. Dat begint al bij het uit het bed stappen, badkamer, het wekken van gezinsleden tot het maken van het ontbijt. Zo’n routines of gewoonten maken het ons makkelijk, want we hoeven niet meer na te denken over iedere beslissing. We leven op automatisch piloot en dat spaart energie en zorgen.
Gewoontes zijn sterk. Heel sterk.
Gewoontes mogen dan wel veel energie uitsparen en bijzonder sterk zijn, ze zijn ook neutraal. Ze kunnen goed zijn en je dichter bij je doel brengen of net slecht waardoor je inspanningen nutteloos lijken. Gewoontes zijn diepgeworteld, zowel de goede als de slechte. Omgekeerd geldt dat het absoluut niet meevalt om een gewoonte af te leren. Het is maar de vraag of je uberhaupt een gewoonte kan afleren.
Een boek over gewoontes – The power of habit
Charles Duhigg (onderzoeksjournalist, winnaar van o.a. de Pulitzerprijs) schreef een boek over de macht van gewoontes. Hij deed onderzoek naar wat een gewoonte precies is en waarom het zo moeilijk is om ze te veranderen. Hij zag het mechanisme en vond meteen een manier om slechte gewoontes toch om te buigen. Ja, ombuigen of veranderen, want een gewoonte afleren is bijzonder moeilijk.
When a habit emerges, the brain stops fully participating in decision making. It stops working so hard, or diverts focus to other tasks. So unless you deliberately fight a habit— unless you find new routines— the pattern will unfold automatically.
Charles Duhigg
Alles in onze wereld is een verzameling van gewoonten. Ook onze samenleving hangt samen door allerlei gewoontes. Bedrijven stoelen om (al dan niet goede) gewoontes. Ik had vooral belangstelling in de formule van de gewoonte en hoe je ze kan omkeren.
De kracht van gewoontes
De kracht van een gewoonte zit erin dat je je er geen vragen meer bij stelt. Het kost je geen wilskracht en nauwelijks groot bewustzijn. Ik mag nog zo moe zijn, als ik ‘s avonds de trap opga, dan passeer ik altijd langs de badkamer. Bijna automatisch neem ik mijn tandenborstel. Ik leg mijn kleren steevast op dezelfde plaats, stap naar bed, controleer de wekker en doe dan pas mijn schoenen uit. Misschien klinkt dat een beetje overdreven, maar denk maar eens na over jezelf. Grote kans dat jij ook een avondroutine hebt en dat je modus op automatische piloot staat.
Maar evengoed loop ik op automatische piloot naar de snoepkast als ik ‘s avonds voor TV zit.
Dat wou ik niet meer dus pastte ik het recept van Duhigg toe. En ja, het lukte !
De structuur van een gewoonte
Volgens Duhigg bestaat een gewoonte uit 3 componenten: een trigger, de gewoonte zelf en de beloning.
Voor mij was dat ‘avond en relax voor TV’ -> iets lekkers uit de keuken halen -> genieten van het lekkere.
Duhigg zegt dat je zo iedere gewoonte kan ontleden. Wil je je gewoonte veranderen, dan moet je iets met deze formule doen.
Het veranderen van een gewoonte
Eerst het slecht nieuws: je krijgt die 3 componenten moeilijk uit je systeem, al helemaal niet als de trigger blijft en de beloning. Wat kan je dan wel doen ?
Volgens Dugigg gaat het erom dat je begin en einde blijft houden. In mijn geval bleef de trigger (ik kijk ‘s avonds nog altijd nu en dan TV) en ik blijf evengoed genieten van iets lekkers. Tegenwoordig is dat 1 pakje crackers en een potje humus. De 3 componenten blijven, de trigger blijft, net zo goed als de gewoonte.
Toch is het niet altijd zo simpel en duidelijk. Duhigg geeft zelf een prima voorbeeld. Hij merkte om dat hij rond 15 uur een hongertje kreeg, naar de cafetaria ging om een koffiekoek, een beetje bleef babbelen en mooi tegen 15.15 terug aan zijn bureau zat.
Het eerste wat hij onderzocht was de trigger. Dit was zijn conclusie: rond 15 uur had hij last van een dipje. Hij verveelde zich wat en was minder geconcentreerd rond dat uur. Honger ? Verveling ? Vermoeidheid ? Was de beloning het verzadigd gevoel, de suikerboost of was het iets anders ? Dit was zijn gewoonte in componenten verdeeld:
Trigger: middagdipje (nood om de benen te strekken, minder concentratie)
Routine: wandelen tot aan de cafétaria
Wat is de beloning ? Suikerboost/stillen van honger/sociaal contact met collega’s
Na allerlei experimentjes (niet gaan naar de cafetaria, een koek op bureau eten, een wandelingetje doen ipv een koek te kopen), koffie drinken etc. kwam hij tot het besef dat de werkelijke ‘beloning’ sociaal contact was. Zijn echte behoefte was even te ontsnappen aan het werk waaraan hij bezig was en fysiek als geestelijk even de benen te strekken.
Gevolg: rond een uur of drie gaat hij naar een collega, neemt een appel mee en doet een praatje. Tegen 15:15 uur zit hij weer prima (en content !) achter zijn bureau. Dat brengt ons naar de nieuwe routine:
Trigger: middagdipje (nood om de benen te strekken, minder concentratie)
Routine : wandelen tot bij collega, appel eten
Beloning: sociaal contact, beweging
Nieuwe gewoontes aanleren
Een gewoonte veranderen is nog iets anders dan een nieuwe gewoonte aanleren. Bij het eerste heb je immers al 2 van de 3 elementen goed. Een nieuwe gewoonte aanleren is iets anders. Hoe worden gewoontes aangeleerd? Simpelweg, door verlangens te cultiveren. Je hebt zin in iets, je bent onrustig, je hebt de indruk dat je persé dit of dat moet… Uiteindelijk zal je bij de trigger met je geest al helemaal bij de beloning zijn, waardoor het nog moeilijk is om het niet te doen.
This is how new habits are created: by putting together a cue, a routine, and a reward, and then cultivating a craving that drives the loop.
Ik herken dat enigszins. In tijden waarin ik veel loop kan ik onrustig zitten op mijn stoel omdat mijn lichaam snakt naar die adrenalineboost (beloning). Ik anticipeer bijgevolg al aan iets wat nog moet komen. Het is zo sterk dat het werkt als een magneet.
Loop ik echter een lange tijd niet, dan is de betovering verbroken. Wanneer ik vervolgens aan lopen denk, denk ik vooral aan veel inspanning en ongemak. De loop is kapot.
Een vierde component ?
Is het dan – theoretisch althans – zo makkelijk (althans theoretisch) om een gewoonte te veranderen? Uit onderzoek bleek dat er nog een cruciale (en nogal evidente) factor was: geloof.
Uit onderzoek bij groepen alcoholisten (iedere verslaving is in zekere zin een slechte gewoonte), bleek dat het wijzigen van de gewoonte meer kans tot slagen had wanneer de deelnemer geloofde. In God ? Nee, maar wel dat hij geloofde dat het veranderen van de gewoonte hem/haar tot iets beters zou brengen.
However, those alcoholics who believed, like John in Brooklyn, that some higher power had entered their lives were more likely to make it through the stressful periods with their sobriety intact. It wasn’t God that mattered, the researchers figured out. It was belief itself that made a difference. Once people learned how to believe in something, that skill started spilling over to other parts of their lives, until they started believing they could change. Belief was the ingredient that made a reworked habit loop into a permanent behavior.
Ik denk dat wij dat simpelweg de kracht van de motivatie zouden noemen. Wanneer ik naar mijn gewoontes bekijk en die wil veranderen, merk ik soms wel dat er iets ontbreekt aan de motivatie, zeker als de beloning minder of anders is. Gelukkig kan je ook daaraan werken, maar dat is dan weer een ander boek!
Een echte eye-opener
Dit boek was voor mij een ongelooflijke eye-opener, al hoefde ik al lang niet meer overtuigd te zijn van de kracht van gewoontes. Overal zag ik gewoontes. Ik merkte op dat beleefdheid een gewoonte is. Veel mensen zeggen ‘bedankt’ of ‘dankjewel’ zonder er nog bij na te denken, maar ik ken evengoed kinderen die het niet doen. Zijn die kinderen an sich onbeleefder? Eigenlijk niet, die gewoonte is hen gewoon niet aangeleerd.
De marketingwereld – Duhigg wijt er hele hoofdstukken aan – staat vol van het creëren van gewoontes. Ze proberen een verlangen in jou te wekken (reclame van pizza ‘s avonds) waardoor je de handelt (doos pizza uit de oven) en beloond wordt met gezelligheid (volgens de reclame) of toch op z’n minst het genieten van lekker eten. Ik leerde dat tandpasta helemaal niet hoeft te schuimen maar dat dat een marketingtruc is. Anders hebben mensen het gevoel niet dat ze hun tanden goed gepoetst hebben (beloning).
Maar ook in mijn eigen leven zag ik tal van gewoontes en zag ik al snel welke mij werkelijk vooruit hielpen en welke net niet.
Wat werkt voor mij?
Het visualiseren van het doel (beloning)
Het ‘s morgens lezen van de doelen (SMART goals)
Het vermijden van de trigger (geen chocolade in huis = geen chocolade eten)
Het niet breken van de keten. Een simpel systeem, je zet kruisjes per dag er iets gelukt is. Ik was verwonderd van de kracht ervan toen ik in januari een no spend maand organiseerde.
Het zoeken naar alternatieven (zoals Charles Duhigg). Ik heb wel degelijk echt honger rond 10 uur. Dus kan ik maar beter iets gezonds bijhebben. (Al blijft al dat snoep in de leraarskamer hoog aaantrekkelijk, gelukkig is er ook soep op het werk!).
De meest gekende (en succesvolle) methode blijft ook voor mij het koppelen van een nieuwe gewoonte aan een oude. Bv. De zogenaamde 5′ avondopruim voor het slapengaan. Dat ziet er dan zo uit: naar boven willen gaan/eind van de dag (trigger), kookwekker op 5 minuten zetten en gedurende die 5 minuten wat opruimen, naar boven gaan. De beloning lijkt mij nogal evident (opgeruimder) al is de beloning hier evengoed a) dat het maar 5 minuten duurt, dus het afgaan van de wekker is ook een beloning ! en b) dat ik ‘s morgens niet meer de glaasjes op de salontafel zie staan !
Wie nu en dan het magazine Happiness in handen neemt, heeft de naam misschien herkend. Haijtema schrijft blogs en artikels voor Hapiness. Van opleiding psycholoog en journalist schrijft ze voor diverse tijdschriften waarbij het accent dikwijls op de zoektocht naar een beter leven en werk ligt. Ik vroeg mij dan ook af of ‘Nooit meer een zelfhulpboek’ geen geweldige verkooptruc was, zoiets als: met dit boek zit je de rest van je leven goed en komt het allemaal in orde !
Een job tussen de grootste wijzen
Haijthema heeft in haar job als journalist tal van wijze mensen geïnterviewd. Haar boekenkast staat vol. Of het nu in Nederland, België of daarbuiten is, wie een beetje naam en faam heeft, ze sprak ermee. Dat moet toch tonnen wijsheid opbrengen? Een greep uit de lijst: Irvin Yalom (Amerikaans psychotherapeut en schrijver), Marianne Williamson (Amerikaans schrijfster), Anselm Grün (Duits monnik), Damiaan Denys (Belgisch psychiater en filosoof)… Het lijst je gaat verder.
Wat een rijkdom als je zo’n mensen mag interviewen! Maar meteen stak mijn wantrouwen weer de kop op: zou Haijtema met ‘nooit meer een zelfhulpboek‘ gewoon een samenvatting van al haar ontmoetingen maken? Een soort superwijsheid? Het beste van het beste?
Alles voor de wind en dan valt het stil
Dominique Haijtema schrijft over haar eigen leven. Ze komt over als een spring in ‘t veld, iemand vol energie die moeilijk kan stilzitten. Intelligent, gedreven, alles uit het leven persend. Iemand die er volop voor gaat. Surfend over de golven in Portugal tot ze uit de zee gered moet worden. Een hersenbloeding die haar leven plots op z’n kop zet.
Confrontatie
Het wordt een eerste confrontatie met het verplicht uit handen geven:
Het is een beproeving van de bovenste plank. ik moet precies dat doen waar ik niet goed in ben: afwachten, me rustig houden en afhankelijk van anderen zijn. Machteloosheid en woede wisselen elkaar in rap tempo af. Daar komt schaamte bij omdat ik weinig dankbaarheid voel omdat ik überhaupt nog leef en niet verlamd ben.
Rauwe eerlijkheid
Rauwe eerlijkheid is het, zoals ze het beschrijft. En nee, ze maakt niets mooier. Er komen geen wijsheden aan te pas. Geen boeken. Alleen ontzettend veel machteloosheid.
Ik mag dan een tweede kans hebben gekregen, binnen drie maand steek ik weer een middelvinger op als iemand mij klemrijdt. Maak ik mij druk om onbenulligheden. Koop ik spullen die ik niet nodig heb. Spreek ik af met mensen die ik niet wil zien om maar niet alleen te zijn.
De illusie van controle
Haar leven gaat verder. Zonder Grote Verlichting. Zonder grote wijsheden. Een schitterende job die ze later moet afgeven, een relatie die goed loopt maar het uiteindeiljk niet haalt. Er is geen beloning voor wie groot lijden zag. Geen compensatie. Wat sterft is de illusie dat we het leven onder controle hebben.
Bij iedere crisis sterft een stukje van ons ego: onze illusies dat wij alles onder controle hebben, alleen maar goed zijn, dat wij moeilijkheden uit de weg kunnen gaan of ons niets kan overkomen. (…) Alleen door pijn te mogen voelen over je middelmatige en vaak banale leven en afscheid nemen van je illusies over geluk kun je werkelijk geluk ervaren.
Anselm Grün, interview met Haijtema
De ene helft van Nederland adviseert de andere helft
Bij Haijtema wordt later ook epilepsie geconstateerd. Ze moet steeds meer uit handen geven: haar auto, maar ook haar vermogen tot concentratie. Ze gaat op zoek naar allerlei adviezen en hulpmiddelen. Die zijn er met hopen. Coaches, psychologen, het land lijkt er vol van te zijn. Ze komt tot de conclusie dat dit haar ‘leraren’ zijn:
De leraren die mij hielpen waren de leraren die in mij geloofden toen ik dat zelf niet deed. Die aanwezig waren. Die de helpende hand uitstaken maar mij nooit een kant op duwden. Die geen oplossingen boden, maar me leerden de juiste vragen te stellen.
Nooit meer een zelfhulpboek?
Ik noem zelfhulpboeken vaak intellectueel of spiritueel escapisme. Een mooie uitleg bevrijdt ons niet van wat gezien wil worden. Alles wat wij beleven is waardevol. Te vaak wordt gesuggereerd dat je de shit niet door hoeft. Maar je kunt niet om je eigen leven heen. (…) Onze kwestbaarheid is de waardevolle achillespees van de mens.
Er is een groot verschil tussen aanvaarden wat er is en accepteren wat er is. Accepteren betekent ermee doorgaan. Aanvaarden is, zoals de Engelsen het zo mooi zeggen, to face it, bereid zijn onder ogen te zien wat er is. Het is goed om rustig te kijken naar een situatie en wat het met je doet. Het heeft geen zin om je te verzetten, om te ontkennen of te bagatelliseren wat iemand of iets met je doet.
Samengevat
De titel van het boek zorgde ervoor dat ik het boek lang met veel argwaan heb gelezen. Ik vreesde dat ze het summum van wijsheid wou presenteren. Dat deed ze evenwel niet (of juist wel?). De hersenbloeding, de epilespie hebben haar leven compleet veranderd. De illusie dat het leven maakbaar is (als je maar het juiste doet) is doorprikt.
De hoofdstukken over haar leven worden afgewisseld met interviews en citaten met mensen met veel levenswijsheid. Het zijn beschouwingen over lijden en geluk, rouw en dood.
Nooit meer een zelfhulpboek slaat op de onmaakbaarheid van het leven en de opdracht om wat het leven ons ook brengt het in het gezicht te zien. Zonder vluchten maar met die tegenslagen toch weer op zoek naar wat echt geluk is. En nee, daar is geen recept voor.
Dominique Haijtema, Nooit meer een zelfhulpboek, 184 blz. , uitgegeven door Volt en te koop bij o.a. Bol.com voor €17,50 (hardcover) of 11,99 ebook.
Ik was onmiddellijk enthousiast toen ik over dit boek hoorde. De IJslandse Heida laat een modellencarrière in New York voor wat ze is en gaat als alleenstaande vrouw een boerderij runnen in het woeste IJsland. Haar leven staat sindsdien zo goed als geheel in het teken van de honderden schapen. Ze moeten worden gevoed, verzameld, beschermd. Het lammerenseizoen moet de toekomst waarborgen.
Soms vrees ik dat we als mens onze band met de natuur wat vergeten zijn. Verwarmde en verlichte huizen, werk dat we op alle mogelijke momenten kunnen (en moeten !) doen, contacten over de hele wereld zonder dat je je huis uit moet. We zijn meesters van onze tijd en planning (of slaven).
Lees het boek van Heida en er rolt zich een leven voor je uit dat gedicteerd wordt door seizoenen, de dreiging van een vulkaan en de oprukkende energiecentrales die het landschap voor altijd willen veranderen.
Dagboek
Het boek leest als een dagboek en is daar behoorlijk onduidelijk in. Enerzijds staat op de cover ‘Steinunn Sigurdardottir‘ als auteur van het boek. Op de achterflap staat de auteursfoto. Maar in het boek staan foto’s van Heida. De dagboekstijl verraadt geen grote literaire ambities. Misschien gewoonweg een copywriter ? Superduidelijk is het niet, maar dat doet geenszins het leesplezier teniet.
Ik wil geen keukentafelmens zijn
In het eerste deel van het boek leren we Heida kennen als een ware tegenstander van de plannen om een energiecentrale in haar gebied neer te planten. De plantage zou het landschap en de waterlopen drastisch veranderen. Heida is allesbehalve een manager achter een bureau maar haar idealisme leidt toch tot een actieve politieke inzet.
Ik ben echt heel boos over hoe er met mensen wordt omgegaan in heel die zaak rond de energiecentrale. Dat gedrag moet ophouden. Het is mijn doel om daar invloed op te hebben en aandacht te vragen voor dit soort machtswellust en geweld.
Er is nog iets dat mij sterk drijft en dat is dat ik een grote hekel heb aan mensen die aan de keukentafel zitten en overal tegen zijn en alles beter weten maar niet bereid zijn om de volgende stap te zetten en te proberen invloed uit te oefenen. Ik wil geen keukentafelmens zijn.
Schapen drijven
In de herfst moeten alle schapen bijeengedreven worden. De boeren doen dat samen, het gaat om zo’n vijf- tot zesduizend schapen. Nadien worden ze gescheiden naar eigenaar en volgt er een gigantisch feest.
Het heerlijke weer bleef duren tot vrijdag. heerlijk om met zoveel zon en warmte vrienden en bekenden te ontmoeten die je niet vaak ziet. (…)
Er bleven wel twintig man eten ‘s avonds, toen de schapen eenmaal beneden waren, maar nog niet verdeeld. Er was genoeg voor iedereen. (…)
Iedereen verheugt zich om de Grafarétt de volgende dag en het feest in Tungusel. Twee nachten lang wordt er hier in de boerderij in elk hoekje geslapen, op bedden, in slaapzakken op de grond, in de kamer, onder de keukentafel. Overal.
Heida: “Boer zijn heeft voordelen”
Natuurlijk moet je een positieve instelling hebben en kunnen inspelen op wat er zich voordoet op het gebeid van weerstomstandigheden en natuurgeweld. Sommige jaren is het schapen houden moeilijk wegens kou en natheid. (…)
Je hebt ook het voordeel dat je een gezonde en volledige maaltijd kunt eten waarvan je weet waar hij vandaan komt. Je staat op eigen benen en hebt alleen met jezelf te maken. Dat is onbetaalbaar
Gemeenschap
Behalve de ongelooflijke verbondenheid met de natuur, was ik evengoed verrast over de verbondenheid onder de boeren en de veelzijdigheid van het beroep. Zo gaat Hilda bij vele boeren ongeboren schapen tellen, met een machine controleert ze de zwangere ooi en telt ze te werpen lammeren. Die telling is belangrijk omdat ze mede bepaalt hoe de ooi gevoed moet worden en wat de perspectieven zijn. Zo’n opdracht vraagt specifieke kennis en kan niet door 1 iemand alleen gedaan worden. Hilda slaapt dan verschillende dagen bij de boer in, het hele ‘tellen’ gebeurt bijna in bandwerk, waarbij iedereen van de boerderij meewerkt.
Hetzelfde geldt bij het hooien of het verzamelen van de schapen in de herfst. Dat red je niet in je eentje. Het is een gemeenschapszin die ik hier niet echt ken. Wij staan nogal op onze zelfstandigheid hier en de aard van ons werk laat dat ook toe. Of het zijn meteen betaalde collega’s die je meehelpen.
Heida of een ander perspectief
Ik heb vanaf de eerste bladzijde van het boek genoten. Literair geen hoogstandje, maar wel een compleet andere wereld. Maakte ik mij zorgen over deadlines en vergaderingen, dan is de dreiging van een wakkere vulkaan wel iets anders. Of een storm waarbij je vreest dat de schapenstal het niet zal houden. De stal waar je werk en leven in zit.
Het relativeerde mijn zorgen onmiddellijk !
Praktisch
Steinunn Sigurdardottir, Heida, schaapherder aan de rand van de wereld; 286 blz., uitgegeven door Harper Collins, 2019. Te koop bij o.a. Bol.com voor €19,99 (paperback) of €13,99 (ebook)
